ბიოლოგი ნინო ჭიჭინაძე

შემაჯამებელი ტესტური სამუშაო

საგანი--ბიოლოგია

თემა--გენეტიკა და სელექცია

კავშირი სტანდარტთან:

შედეგი-ბიოლ.IX.6. მოსწავლეს შეუძლია დაახასიათოს მემკვედრეობითობა და ცვალებადობა, ჩამოაყალიბოს მემკვედრეობითობის კანონები;

ბიოლ.IX.6.2.აყალიბებს მემკვიდრეობის კანონებს და შესაბამისი ფორმულებით გამოსახავს გენეტიკურ სქემებს, ადეკვატურად იყენებს შესაბამის სიმბოლოებს მათ ჩასაწერად.

ბიოლ.IX.6.3.ადგენს ადამიანშისქესის განსაზღვრის სქემას, განსაზღვრავს კონკრეტული სქესის ინდივიდის დაბადების ალბათობას;

მიზანი:რამდენად გამოხატავს გენეტიკურ სქემებს, ადეკვატურად იყენებს შესაბამის სიმბოლოებს მათ ჩასაწერად;

ადგენს სქესის განსაზღვრის სქემას, განსაზღვრავს კონკრეტული სქესის ინდივიდის დაბადების ალბათობას.

თითოეულ ტესტურ დავალებასთან ფრჩხილებში მითითებულია შეფასების მინიმალური ქულა.

1(მაქსიმალური 3ქულა).ბაღის არჯაკელის ყვავილის ფერი განისაზღვრება ორი წყვილი ალელური გენით, რომელიც სხვადსხვა წყვილ ჰომოლოგიურ ქრომოსომაშია მოთავსებული. ესენია A,a და D,d.

-ყვავილი მეწამული ფერისაა, თუ მისი გენოტიპი შეიცავს მინიმუმ ერთ Aდა ერთ D დომიმანტურ გენს ერთდროულად.

-ყვავილი თეთრია ყველა დანარჩენი გენოტიპის შემთხვევაში.

ერთმანეთს შეაჯვარეს I-Aadd და II-aaDd გენოტიპის მქონე ინდივიდები.

1.1.განსაზღვრეთ მათ მიერ წარმოქმნილი გამეტები.

1.2.განსაზღვრეთ ჰიბრიდების გენოტიპები და თითოეულს გვერდით მიუწერეთ შესაბამისი ფენოტიპი

1.3 ჩამოწერეთ ფენოტიპები და თითოეულს მოუწერეთ მისი გამოვლენის ალბათობა.

2(1).რუხი დროზოფილების შეჯვარებისას მიიღეს შთამომავლობა, რომლის 25%

აქვს შავი შეფერილობა, როგორი ყოფილა მშობლების გენოტიპები?

a) AA × aa b) Aa × AA g ) Aa × Aa d ) Aa × aa

3(1)ადამიანის სისხლის ჯგუფი მემკვიდრული ნიშან-თვისებაა და განისაზღვრება წყვილი გენით სამი ალელიდან 0, A და B. სისხლის ჯგუფები შემდეგი გენოტიპებით განისაზღვრება:

I – 00 II – 0A an AA

III – 0B an BB IV – AB

რომელი ჯგუფის სისხლი შეიძლება ჰქონდეთ II და III ჯგუფის სისხლის მქონე

ჰეტეროზიგოტური მშობლების შვილებს?

a) mxolod I, II, IV b) mxolod I, III, IV

g) mxolod II, III, IV d) I, II, III, IV

4(1). daadgineT romel organizmebSi vlindeba dominanturi da recesiuli

mutaciebi fenotipurad. cxrilis Sesabamis ujraSi dasviT niSani `X~.

1. dominanturi a. heterozigotebSi

2. recesiuli b. homozigotebSi

	ა	ბ
1
2

5( მაქსიმალური 5 ქულა)..TeTri (A) xarverZisgan Savma (a) nerbma moigo TeTri da Savi kravebi.

igive TeTri xarverZisagan TeTrma nerbma moigo aseve TeTri da Savi

kravebi.

daadgineT SesaZlo genotipebi:

1. TeTri xarverZis;

2. TeTri nerbis;

3. pirveli Sejvarebisas gaCenili TeTri kravis;

4. meore Sejvarebisas gaCenili TeTri kravis;

gamoTvaleT:

5. Savi kravis gaCenis albaToba pirveli Sejvarebisas;

6. TeTri kravis gaCenis albaToba meore Sejvarebisas.

6(მაქსიმალური 6 ქულა) bardis ori mcenaris Sejvarebisas miRebulia:

- 302 yviTeli (A) gluviD(D) Tesli;

- 298 yviTeli naoWiani Tesli;

- 102 mwvane gluvi Tesli;

- 98 mwvane (a) naoWiani (d) Tesli.

1. gamoTvaleT daTiSva Teslis feris mixedviT;

2. gamoTvaleT daTiSva Teslis formis mixedviT;

3. CawereT mSobliuri formebis genotipebi;

7(მაქსიმალური 5 ქულა)katis bewvis Savi feris ganmsazRvreli A geni arasrulad dominirebs

wiTuri feris ganmsazRvrel a genze. Sualeduri forma Wrelia. es genebi

moTavsebulia X qromosomaSi.

erTmaneTs Seajvares Wreli da Savi katebi. daibadnen wiTuri da Savi

knutebi.

daadgineT:

1. mSoblebis genotipebi;

2. mSoblebis gametebi;

3. wiTuri da Savi knutebis SesaZlo sqesi;

4. wiTuri da Savi knutebis dabadebis albaToba.

8(1) როგორი გენოტიპის მშობლების შეჯვარებით მივიღებთ სურათზე მოცემულ დათიშვას?

ა) AA x Aa ბ) Aa x Aa გ) Aa x aa დ) AA x aa

9(1). წარმოდგენილი შეჯვარების სქემით განსაზღვრეთ მშობლების გენოტიპები

ა) AaBb და AaBB ბ) AABb და AABb გ) AaBb და AABb დ) AAbb და aaBB

100 %

10(1).ბოცვრებში ბალნის შეფერილობა (თეთრი დაშავი) და ზომა (გრძელი და მოკლე) მემკვიდრული ნიშნებია. სქემაზე მოცემული დათიშვის მიხედვით განსაზღვრეთ მშობლების გენოტიპი.

ა) AaBb და aabb ბ) AABb და aabb

გ) AaBB და aabb დ) AABB და aabb

პასუხები:

1. I. Ad, ad II. aD , ad . 1 qula

.2 AaDd – mewamuli; aaDd , Aadd , aadd _ TeTri

oTxive sworad dawerili genotipi _ 1 qula

Sesabamisad sworad dawerili fenotipebi _ 1 qula

maqsimaluria 2 qula

mewamuli 1/4

TeTri 3/4

orive sworad gamoTvlili albaToba _ 1 qula

2-გ

3-დ

	ა	ბ
1	X	X
2		X

5-ის პასუხი:

1. Aa

2.A Aa

3. Aa maqsimaluri 5 qula

4. AA an Aa

5. 1/2½ 1 qula

6. 3/4¼ 1 qula

1 da 2 SekiTxvis swori pasuxi 1 qula

3 da 4 SekiTxvaSi sworad Cawerili nebismieri 2 genotipi 1 qula,

samive sworad Cawerili genotipi 2 qula

6-ის პასუხი

1. (302 + 298 ) : (102 + 98) = 3:1 1 qula

2. ( 302 + 102 ) : ( 298 + 98) = 404 : 396 =1,02 1:1 1 qula

3. AaDd da Aadd 1 qula

4. AADd , 2AaDd – yviTeli gluvi, AAdd, 2Aadd ‐ yviTeli naoWiani,

aaDd – mwvane gluvi, aadd – mwvane naoWiani

sworad Cawerili mxolod genotipebi 1 qula

sworad Cawerili genotipebi da fenotipebi 1 qula

5. yviTeli gluvi ‐ 3/8 yviTeli naoWiani ‐ 3/8, mwvane gluvi – 1/8,

mwvane naoWiani ‐ 1/8. 1 qula

maqsimaluri 6 qula

7-ის პასუხი

1. mdedri ‐ XAXa , mamri ‐ XAY 1 qula

2. mdedri _ XA , Xa , mamri _ XA , Y. 1 qula

3. wiTuri _ mxolod mamri 1 qula

Savi _ rogorc mdedri ise mamri 1 qula

4. wiTuri 1/4, Savi 1/2 1 qula maqsimaluri 5 qula

8-ბ

9-დ

10-ა

შემაჯამებელი სამუშაოს ანალიზი

მოსწავლის სახელი და გვარი	.აყალიბებს მემკვიდრეობის კანონებს და შესაბამისი ფორმულებით გამოსახავს გენეტიკურ სქემებს, ადეკვატურად იყენებს შესაბამის სიმბოლოებს მათ ჩასაწერად.	.ადგენს ადამიანშისქესის განსაზღვრის სქემას, განსაზღვრავს კონკრეტული სქესის ინდივიდის დაბა-დების ალბათობას;	ჯამური ქულა და კომენტარი თითოეული მოსწავლისათვის
	1,2,3,4,,8,9,10 (თითო ქულა) 6(6ქულა)	5(2ქულა),7(5ქულა)
1
2
3
4
5
6
7
8

ნიშნის გამოსათვლელი ფორმულა: X10/20

სწორი პასუხი=X